Stampersgat, 9 juni 2024

In 2025 komen praktisch alle landen van de wereld weer bij elkaar, tijdens de grote CITES top (CoP) die eens in de drie jaar gehouden wordt. Tijdens deze top wordt gesproken over handel in bedreigde (dier)soorten. En het lijkt erop dat de koehandel, waar deze top ook om bekend staat, reeds begonnen is. De vraag is; welke dieren worden hiervan kind van de rekening? Wij vrezen voor de leeuw en luipaard.

Enkele landen uit Zuidelijk Afrika dreigen CITES te verlaten

Recent werd een top gehouden over het Kavango-Zambezi Trans Frontier Conservation Area (KAZA-TFCA). Dit is het op één na grootste natuur- en landschapsbeschermingsgebied ter wereld en strekt zich uit over de internationale grenzen van vijf landen in zuidelijk Afrika; Namibië, Angola, Zambia, Botswana en Zimbabwe. De regio herbergt o.a. de grootste populatie Afrikaanse olifanten ter wereld.

Tijdens deze top herhaalden diverse landen, waaronder Namibië, hun intenties om zich terug te trekken uit CITES. De landen zijn boos omdat zij van CITES geen toestemming krijgen om hun voorraden ivoor en hoorn van neushoorns, te verkopen. In een slotwoord stellen diverse landen die samen het SADC (Southern African Development Community) vormen, dat zij ten aanzien van dit punt, gezamenlijk willen optrekken tijdens de CoP in 2025. Sommige landen dreigen dat als CITES hen wederom weigert om hun voorraden ivoor en hoorn van neushoorn te verkopen, ze CITES zullen verlaten.

Aldus Namibië;

“CITES should be flexible in this matter because we must utilise these natural resources. When it comes to our wildlife, we must be allowed to sustainably utilise, especially for conservation hunting. It should be part of it. We have stockpiles of ivory and rhino horns. We must be allowed to sell them on the international markets. This time, we have decided that KAZA and the SADC region which has the largest population of the big five, will take it up at CITES next year when we go to Geneva for COP20, that we should be allowed to sell off these stockpiles. KAZA alone has more than a US$1 billion in monetary value. We need to sell off these stockpiles so we can plough back into conservation efforts of our five countries,” he insisted.

Wat zijn mogelijke consequenties? 

Hoewel het zeer de vraag is of bovengenoemde landen inderdaad zover zouden gaan om uit CITES te stappen, zet het de boel wel direct op scherp. En wordt het de vraag hoe partijen zoals de EU en de Verenigde Staten, hierop gaan reageren. Er is hen immers veel aan gelegen om het verbod op verkoop van ivoor en neushoorn hoorn, te handhaven. Wij vrezen daarom dat de intenties van deze SADC landen, grote consequenties kunnen hebben voor andere diersoorten zoals de leeuw en luipaard.

De leeuw is als een van de weinige grote katten, niet in de hoogste graad beschermd middels CITES verdragen. Handel in dit dier, waartoe ook trofeejacht wordt gerekend, wordt daarom gemakkelijker. Met de enorme afname in leeuwen aantallen (naar een geschat aantal van 20.000) en een toenemende illegale handel in dit dier omdat zijn lichaamsdelen gewild zijn in traditionele Chinese medicijnen (TCM), vinden wij als SPOTS dat het zeer gerechtvaardigd zou zijn als de leeuw een hogere CITES beschermingsgraad zou krijgen. Wij vrezen dat de leeuw hard op weg is de nieuwe tijger te worden; een dier dat ook door illegale handel vooral gedreven door TCM, op punt van uitsterven stond. Pas in een heel laat stadium werden initiatieven om dit dier te beschermen, in gang gezet. Dreigt de leeuw dezelfde kant op te gaan? In onze recent gegeven input aan Nederland en de EU, vragen wij daarom om een betere bescherming van de leeuw.

Echter, een voorstel om de leeuw beter te beschermen kon in het verleden al op heftige reacties rekenen van landen uit Zuidelijk Afrika. Nu de boel door hen op scherp wordt gesteld, is het de vraag of de EU en VS het aandurven om de leeuw naar voren te schuiven.

Dat geldt ook voor het luipaard. Dit dier is weliswaar tot in de hoogste graad beschermd via CITES, maar landen kunnen quota aanvragen. De voorwaarde die CITES hiervoor stelt, is dat die landen dan moeten aantonen dat het goed gaat met luipaarden in hun land. Onderzoek van SPOTS heeft aangetoond dat het hier vreselijk misgaat. Landen hebben geen enkel idee hoeveel luipaarden er in hun land leven maar hebben desalniettemin soms enorme quota die zijn goedgekeurd. Zo had Ethiopië tot recent een quota van 500 luipaarden die teruggesteld werd naar 20 omdat het helemaal niet zo goed gaat met dit dier in hun land. Maar jaren hebben zij wel honderden luipaarden kunnen doden door deze quota. Wij hebben in onze input richting Nederland en de EU dus gesteld dat wij vinden dat er een 0 quota moet komen. Tot landen daadwerkelijk kunnen aantonen hoe het gesteld is met het luipaard in hun land.

Maar helaas voor het luipaard, is ook dit dier zeer gewild in trofeejacht. En zullen de landen in Zuidelijk Afrika zeer heftig reageren op zo’n voorstel vanuit bijvoorbeeld de EU.

Van oudsher ligt de aandacht van de EU op olifanten en neushoorns. Dit wordt mede gedreven door een lobby van grote natuurorganisaties wiens focus ook bij deze dieren ligt. Wij schatten zo in dat dit ook hun speerpunt blijft voor CoP20 en dat zij dus alles op alles zullen zetten, om legale verkoop van ivoor en hoorn van de neushoorn, tegen te gaan of in ieder geval te beperken. Zij zullen dan op andere vlakken water bij de wijn moeten doen. We vrezen daarom dat de leeuw en luipaard niet de aandacht gaan krijgen die beide dieren wel nodig hebben. En dus het kind van de rekening worden.

Foto: de leeuw is bij uitstek een dier dat een betere CITES bescherming hard nodig heeft. De sterke afname van aantallen alsook een toenemende illegale handel in dit dier, zouden dit ook rechtvaardigen. De vraag is echter of de EU zo’n voorstel durft te doen. Wij vrezen dat de leeuw de nieuwe tijger wordt. Copyright: Loulou Beavers