Handel in leeuwenbotten
De cyclus van voor de gefokte leeuw in Zuid-Afrika
Leeuwen zijn handel in Zuid-Afrika. In dit land leven maar liefst zo’n 8000 gefokte leeuwen. Ter indicatie: in dit Zuid-Afrika leven naar schatting nog maar zo’n 2800 wilde leeuwen. Er zijn dus driemaal zoveel gefokte dan wilde leeuwen in dit land.
De dieren worden gefokt om ingezet te worden als toeristische attractie. Honderden toeristen en vrijwilligers betalen grof geld om op de foto te kunnen met zo’n jong, vertederend leeuwenwelpje. Als de dieren te oud zijn geworden voor dit geknuffel, eindigen ze veelal in de jacht. Nu is hier een nieuwe prikkel voor Zuid-Afrika bijgekomen; de vraag naar leeuwenbotten vanuit Azië.
De leeuw als inkomstenbron
Het feit dat er meer dan 8000 gefokte leeuwen zijn, geeft aan dat dit een enorme industrie is. Een leeuw wordt pas doodgeschoten op volwassen leeftijd, pakweg vanaf 5 jaar. Tot die tijd kost een leeuw dus alleen maar geld. Dit is alleen winstgevend voor de fokker als er ergens, tot die leeftijd van 5 jaar, geld wordt verdiend. En dat gebeurt dus in de vorm van knuffelfarms. Een toerist betaalt al snel 5,00 euro voor een fotomoment. Vrijwilligers betalen al snel 600,00 euro per week om als vrijwilliger op zo'n farm aan de slag te mogen. Een leeuw levert dus heel veel geld op, precies de redenen waarom er zoveel van worden gefokt.
Exportquotum van 800 leeuwen skeletten per jaar
Ondanks protesten van natuurbeschermers heeft de Zuid-Afrikaanse regering toestemming gegeven om jaarlijks 800 skeletten van gefokte leeuwen te exporteren naar Azië. Daar is vraag naar om de botten te verwerken in medicijnen. Lichaamsonderdelen van dieren zoals hoorn van neushoorns, schubben van pangolins en botten van tijgers zouden heilzaam werken tegen ziektes en kwalen. Omdat de tijger bijna 'op' is (uitgestorven) en de handel aan banden wordt gelegd, moet men uitwijken naar een alternatief. Die wordt gevonden in de (gefokte) leeuw. Zuid Afrika wil aan de vraag voldoen door jaarlijks kilo's botten van gefokte leeuwen te exporteren.
Bedreiging voor de wilde leeuw
Zoals het er nu naar uit ziet zal dit aantal zelfs verhoogd worden naar 1500 skeletten. De rechtvaardiging van de handel is volgens voorstanders van het quotum dat legaal aanbod van botten van gefokte leeuwen voorkomt dat wilde dieren worden gestroopt. SPOTS is van mening dat deze legale export de vraag alleen maar doet toenemen, en dit terwijl de wilde leeuw al ernstig bedreigd is. Er was tenslotte geen markt voor leeuwenbotten voordat Zuid-Afrika 10 jaar geleden met de export begon.
De gevolgen van deze handel
Dr. Paul Funston, directeur van het leeuwenprogramma van Panthera, gaf recent via een filmpje op Facebook uitleg over de leeuwenbotten handel in Zuid-Afrika en wat dit voor mogelijke gevolgen heeft.
De populatie leeuwen is de afgelopen 21 jaar in Afrika met naar schatting 43% afgenomen en hun leefgebied is de afgelopen 50 jaar met 75% afgenomen. De achteruitgang is voornamelijk veroorzaakt doordat er minder prooien zijn en afname van het leefgebied komt grotendeels door toename van veehouders. Ook is gebleken dat niet-duurzame trofeejacht medeverantwoordelijk is voor de afname van de leeuwenpopulatie.
Een opkomend gevaar voor de leeuw is dat er grote vraag is naar zijn lichaamsdelen. Die worden gebruikt in traditionele medicijnen zoals traditionele Chinese medicijnen (TCM). Specifieke lichaamsonderdelen zouden heilzaam zijn tegen allerlei ziektes en kwalen en worden daarom verwerkt in 'medicijnen'. Van oudsher werden hier tijgerbotten voor gebruikt maar dit dier wordt uitermate goed beschermd door internationale verdragen alsook is hij bijna uitgestorven. Het wordt dus lastiger om aan tijger lichaamsonderdelen te komen. Vandaar dat men uitwijkt naar alternatieven zoals jaguars, luipaarden en leeuwen. Zuid-Afrika gebruikt hier de gefokte leeuw voor. Het dier wordt eerst ingezet in toerisme, dan afgeschoten door jagers en het skelet geëxporteerd naar Azië. Dit is volkomen legaal en goedgekeurd door CITES. Vind hier meer informatie over CITES.
Doordat de Zuid-Afrikaanse overheid nu ook nog legaal leeuwen skeletten exporteert zorgt dit voor een extra druk op leeuwen die mogelijk desastreuze gevolgen heeft voor het behoud van deze diersoort in het wild.
Een bijkomend gevaar van de legale handel van de Zuid-Afrikaanse overheid, aldus Dr. Paul Funston, is dat andere landen dit mogelijk zullen gaan kopiëren. Leeuwen worden in veel landen, waar over het algemeen relatief veel armoede heerst, door zowel overheden als burgers als ‘lastig’ ervaren. Doordat veel mensen arm zijn, is stroperij op leeuwen een manier om van de dieren af te komen en levert het daarbij veel geld op.
In onderstaand filmpje wordt meer uitgelegd over de handel in leeuwenbotten.