Stampersgat, 22 maart 2023

Het hooggerechtshof in Pretoria heeft onlangs beslissingen van het landbouwdepartement vernietigd die genetische manipulatie en kruising van dieren in het wild zouden toestaan op dezelfde manier als gedomesticeerd vee dat is gefokt om specifieke kenmerken voor landbouwdoeleinden te verkrijgen.

Het landbouwdepartement wilde 45 diersoorten, waaronder giraffen, zebra's, leeuwen, cheeta's en neushoorns, samen met landrasrassen (inheems en lokaal ontwikkeld) opnemen in de Animal Improvement Act (AIA), die onderworpen zijn aan intensieve fokkerij voor commerciële en agrarische productiedoeleinden.

Op 10 juni 2016 en 10 juni 2019 heeft het departement landbouw, landhervorming en plattelandsontwikkeling, twee wijzigingen van de AIA-verordeningen gepubliceerd. Door deze wijzigingen werden verschillende wilde diersoorten verklaard als "landrasrassen" en "lokaal aangepaste en regelmatig geïntroduceerde rassen (andere verklaarde rassen)" voor de toepassing van de wet.

In het vonnis van 3 maart j.l. een rechter de wijzigingen van de regelgeving beoordeeld en vernietigd, waarbij de lijst als "irrationeel" werd omschreven en de gewraakte beslissingen als "potentiële catastrofale gevolgen" voor wilde dieren in Zuid-Afrika. Voor de South African Hunters and Game Conservation Association en de non-profit Endangered Wildlife Trust (EWT), die het departement voor de rechter sleepten, respectievelijk in 2019 en 2020, om de beslissing om wilde dieren in de wet op te nemen te herzien en te vernietigen, is het succesvolle resultaat het hoogtepunt van een zeven jaar durende strijd.

Genetische manipulatie en kruising

Volgens SA Hunters zou het amendement het mogelijk hebben gemaakt dat de in de lijst opgenomen soorten genetisch gemanipuleerd en gekruist zouden worden, zoals in het geval van runderen, schapen, geiten, varkens, paarden en pluimvee, om de productie voor landbouwdoeleinden te verbeteren.

"Veel mensen begrijpen niet welke implicaties dit zou hebben gehad," zei Lizanne Nel, de natuurbeschermer. "Het zou onze dieren in het wild in dezelfde categorieën hebben geplaatst als binnenlandse dieren voor manipulatie voor productiedoeleinden. Zoals we hebben gezien met huisdieren, heb je met vee rassen voor vleesproductie en je hebt rassen voor melkproductie. Dus dit zou dat mogelijk hebben gemaakt met onze inheemse diersoorten. Het is een enorme zorg."

Als diersoorten op deze lijst zouden blijven staan, zou dit betekenen dat dieren in het wild genetisch kunnen worden gemanipuleerd door middel van verschillende veehouderijtechnieken, waaronder kruising, embryo-oogst en -overdracht en lijnveredeling, zei SA Hunters. "Een fokkersvereniging kan rasstandaarden voorschrijven voor wildsoorten, wat betekent dat dieren die niet aan hun rasnormen voldoen, ontrouw aan het ras kunnen worden verklaard - iets dat rechtstreeks van invloed kan zijn op wildeigenaren."

Dit "opent de deur" naar de domesticatie van dieren in het wild en erosie van genetische integriteit van wilde diersoorten. Als gemanipuleerd wild beschikbaar wordt gesteld voor jachtdoeleinden, kan dit een aanzienlijke impact hebben op de reputatie van jagers en de bijdrage die hun jachtgelden leveren aan het behoud van natuurlijke wildpopulaties en gerelateerde habitats.", aldus Nel.

Irrationeel en catastrofaal

De rechtbank oordeelde dat de acties van het departement in strijd waren met de instandhoudingswetgeving, schadelijk waren voor instandhoudingsdoelstellingen en inbreuk maakten op de rechten die zijn vastgelegd in artikel 24 van de grondwet. Ook negeerde het departement de vereisten van de Wet bevordering bestuursrechtspraak om voorafgaand aan haar besluit overleg te plegen met relevante betrokken belanghebbenden.

De aanvragers hadden substantieel bewijsmateriaal verstrekt waaruit blijkt dat de gewraakte besluiten "het beginsel van instandhouding zullen aantasten, een negatief effect zullen hebben op de genetische integriteit van verschillende beschermde soorten en worden deze beweringen ondersteund door wetenschappelijk bewijs".

Voormalig landbouwminister Senzeni Zokwana had zijn verplichting om de wet na te leven genegeerd, de richtlijnen voor de werking van de AIA genegeerd en geen gebruik gemaakt van de mogelijkheid om een weloverwogen beslissing te nemen door betrokken partijen zoals de wildteeltsector of een adviescommissie te raadplegen. Dit "kleurt het hele proces bij het nemen van de gewraakte beslissingen met irrationaliteit en maakt de beslissing daarom irrationeel".

Lees hier het volledige artikel.