Stampersgat, 7 augustus 2019
 
Mooi nieuws uit Zuid-Afrika deze week. Daar oordeelde de rechtbank dat het quotum dat in 2017 was vastgesteld op 800 leeuwenskeletten en het 2018 quotum van 1500 leeuwenskeletten onwettig en grondwettelijk ongeldig is.
 
Door de uitspraak van de rechtbank is de overheid nu wettelijk verplicht om rekening te houden met dierenwelzijn bij alle beslissingen die met betrekking tot natuurbehoud worden genomen. Dit is de boodschap van het vonnis dat op 6 augustus is gewezen door het Hooggerechtshof van Gauteng. De rechtbank heeft vastgesteld dat de exportquota voor leeuwenskeletten van 2017 en 2018 onwettig en grondwettelijk ongeldig waren, hoewel de export onder die quota al is uitgevoerd. Het oordeel verwerpt sterk de opvatting dat het fokken en houden van wilde dieren kan worden gescheiden van ethiek.
 
De NSPCA (National  council of societys for the prevention of cruelty to animals) heeft deze zaak aangespannen en maakte hiermee bezwaar tegen de manier waarop het quotum aanvankelijk was bepaald omdat het dierenwelzijnsoverwegingen negeerde.
 
In november 2018 riep een rapport van de National Assemblee op tot beëindigen van de industrie waarin roofdieren gefokt worden, waarbij een herziening van de huidige wetgeving nodig was om de industrie te beëindigen. De toenmalige minister van milieuzaken wist deze resolutie vreemd genoeg te omzeilen en heeft in plaats daarvan opgeroepen tot de oprichting van een panel op hoog niveau om “beleid en wetgeving op het gebieden van leeuwen management, fokken, jagen, handel en behandeling te herzien.”
 
Rechter Jody Jollapen merkte op dat de manier waarop de quota voor 2017 en 2018 werden vastgesteld, voortdurend gevolgen hadden voor de manier waarop beslissingen met betrekking tot dier- en natuurbehoud werden genomen.  Hij oordeelde dat de behandeling van leeuwen in gevangenschap een milieukwestie was en haar relatie met de commerciële activiteiten die voortvloeien uit haar activiteiten (export van leeuwenbotten) was "onlosmakelijk verbonden met de constitutionele kwestie van wat de elementen van het recht op een milieu kunnen vormen en het recht om het te beschermen ten behoeve van deze en toekomstige generaties die artikel 24 van de Grondwet verwoordt ”.

In dit opzicht werd de jacht op leeuwen zoals deze in de canned hunting industrie plaatsvindt, unaniem gezien als "weerzinwekkend en afstotelijk" vanwege het lijden van de dieren. Gezien het integratieve karakter van welzijn en behoud, oordeelde rechter Kollapen dat hoewel de minister technisch gezien misschien gelijk heeft dat het welzijnsmandaat voor leeuwen in gevangenschap substantieel bij het ministerie van Landbouw ligt, dit anders was dan de verplichting om welzijnskwesties te beschouwen in beschermingsbeslissingen. Dit laatste behoort tot de verantwoordelijkheden van de minister van milieu, vooral omdat leeuwen in gevangenschap deel uitmaken van de biodiversiteitsuitdaging van het land.
 
Hoe cruciaal en positief het oordeel ook is, het stopt niet het in gevangenschap fokken van leeuwen noch het vaststellen van toekomstige exportquota, maar legt de verantwoordelijkheid bij het ministerie om rekening te houden met het welzijn van de dieren bij het nemen van beslissingen over hen.
 
Dierenwelzijnsproblemen hebben de industrie waarin leeuwen in gevangenschap leven altijd gekenmerkt, maar zijn helaas de afgelopen jaren enorm toegenomen. Reden hiervoor is dat leeuwenfokkers actief de export van leeuwenbotten zijn gaan promoten. Grootste afnemer is de Aziatische markt waarin helende krachten aan de leeuwenbotten worden toegekend.
Fokkers verkopen of verhuren welpen vaak aan toerismefaciliteiten waar interactie met mensen wordt gestimuleerd. Om de productie te verhogen, worden welpjes een paar uur na de geboorte van hun moeder weggerukt om leeuwinnen zo snel mogelijk weer vruchtbaar te maken. Bij deze toeristische faciliteiten betalen goedgelovige toeristen of vrijwilligers om de welpen te aaien, te voeden en te knuffelen. Wanneer de welpjes te groot worden om te knuffelen worden ze ingezet om met toeristen te wandelen. Wanneer de leeuwen ook hier te groot voor worden, worden ze vervolgens verkocht om door betalende jagers te worden doodgeschoten.

Sinds de VS in 2016 een importverbod oplegde voor trofeeën vanuit de canned hunting industrie, zijn veel fokkers overgestapt op het omzeilen van interactie en jagen, omdat de bothandel gestaag lucratiever wordt. In het verleden hadden fokkers een oppervlakkige prikkel om aandacht te besteden aan welzijn, omdat jagers trofeeën wilden schieten die gezond en sterk oogden. Wanneer leeuwen alleen gefokt worden voor hun botten, hebben de fokkers geen enkele stimulans meer om aan het welzijn van de dieren te denken.
 
Karen Trendler van de NSPCA merkte terecht op in de overwinning van haar organisatie dat deze uitspraak verklaart dat "men niet eenvoudig dieren in het wild kan gebruiken, misbruiken en verhandelen zonder rekening te houden met hun welzijn en welzijn".
 
Rechter Kollapen heeft Zuid-Afrika juridische duidelijkheid geschonken over de onwettigheid van de vaststelling van de quota voor 2017 en 2018. Hij heeft ons er ook aan herinnerd dat de industrie van in gevangenschap levende leeuwen weerzinwekkend en afstotelijk is, dus het valt nog te bezien hoe het ministerie van Milieu, Bosbouw en Visserij hiermee rekening zal houden bij het bepalen van toekomstige quota.
 
Lees hier het volledige artikel.