Stampersgat, 23 november 2023

Milieu- en wildlife-criminaliteit is een van de grootste en meest winstgevende misdaadsectoren ter wereld geworden. Deze criminaliteit blijft groeien en hierdoor worden veel dier,- en plantensoorten naar de rand van uitsterven gebracht. Zo waarschuwde INTERPOL recent tijdens de United for Wildlife Summit.

Nu de zwarte markt voor illegale dierproducten tot wel 20 miljard dollar per jaar bedraagt, zijn stroperij en de illegale handel in wilde dieren een belangrijk werkterrein geworden voor georganiseerde misdaadgroepen en worden ze steeds meer in verband gebracht met gewapend geweld, corruptie en andere vormen van georganiseerde misdaad. Wildlife criminaliteit is lucratief omdat ze ook relatief weinig aandacht krijgt van Overheden. Vaak wordt het gezien als ‘natuurbeschermingsprobleem’ en dat is zeer ten onrechte.

Stropen en de handel in illegale wilde dieren zijn niet alleen schadelijk voor het milieu en het doden van soorten die al onder grote druk staan, maar kosten ook het leven van handhavingsfunctionarissen voor wilde dieren, waarbij jaarlijks wel honderd rangers door stropers worden gedood terwijl ze wilde dieren in hun natuurlijke habitat proberen te beschermen. Illegale handel in wilde dieren is ook zeer risicovol voor de wereldgezondheid zoals de recente COVID-19 uitbraak heeft laten zien.

De rol van traditionele medicijnen in de illegale wildlife handel

Het blijft opmerkelijk om in vele onderzoeken terug te zien dat een aanzienlijk gedeelte van illegale wildlife handel bestaat uit dieren (en planten) die gewild zijn in traditionele medicijnen, zoals traditionele Chinese medicijnen (TCM). In een recent onderzoek van de Wildlife Justice Commission naar georganiseerde misdaad in deze handel, geven zij een aantal voorbeelden van dieren die gewild zijn in deze handel. Naast olifanten (ivoor) kwam naar voren dat dit de hoorns van neushoorn, schubben van pangolins, haaienvinnen en zeekomkommers waren. Dit zijn allemaal dieren die op grote schaal gebruikt worden in TCM.

Eerder onderzoek naar illegale handel in grote katachtigen, uitgevoerd in opdracht van CITES, stelde; “Demand for tiger products is a threat to nearly all big cats, and, in many countries, this demand is driving poaching and trafficking of a variety of big cat species”. 

“In China, the terms “tiger” and “leopard” are used to describe any big cat, and there is reportedly mostly national demand for tiger and leopard products”.

En toch wordt het onderwerp traditionele medicijnen, nauwelijks specifiek benoemd als belangrijke drijver van deze illegale handel.

Wat willen wij als SPOTS
- De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) moet een duidelijke uitspraak doen tegen het gebruik van wilde bedreigde dieren en planten in traditionele medicijnen. De WHO is een groot voorstander en promotor van traditionele medicijnen. Daarom is het van essentieel belang dat zij zich uitspreekt tegen het gebruik van bedreigde soorten omdat dit leidt tot uitsterving van soorten
- De EU moet meer aandacht hebben voor de rol die traditionele medicijnen spelen in de illegale handel in wildlife. In hun revised Action Plan Against wildlife trafficking opent de EU zijn plannen met dieren die vooral gestroopt worden vanwege de vraag vanuit traditionele medicijnen (neushoorns, tijgers), maar in hun plan is er weinig aandacht voor dit onderwerp. Terwijl onderzoeken duidelijk maken dat een aanzienlijk gedeelte van de inbeslagnames van illegale handel in de EU, bestaat uit ‘medicinals’ alsook dat de EU hiervoor een belangrijk bestemmingsoord is;
- De Nederlandse Overheid moet meer oog hebben voor wildlife criminaliteit en er dus ook meer budget voor vrijmaken. Het zou zeer wenselijk zijn dat er een gespecialiseerde wildlife unit komt omdat de opsporing van illegale handel nu versnipperd is over diverse diensten. Nederland speelt, aldus menig onderzoek, een belangrijke rol in deze illegale handel; hetzij als bestemmings,- of doorvoerland;
- Er moet een voorlichtingscampagne komen in Nederland (en de EU) over deze ‘medicijnen’. Deze medicijnen omvatten namelijk niet alleen medicijnen maar een keur aan producten zoals crèmes en voedingssupplementen. Deze worden door de consument veelal online besteld en de consument is zich er vaak niet van bewust dat het hier kan gaan om bedreigde soorten en hij dus betrokken kan zijn bij illegale handel.

Als SPOTS voeren wij op deze punten al enige tijd een intensieve lobby in de politiek. Zo schreven wij recent nog een brief naar de Ministers van VWC, LNV en Natuur en Stikstof.


Foto: het luipaard is een dier dat meer en meer gestroopt wordt omdat het geliefd is als vervanger van de tijger in TCM. Onderzoeken tonen aan dat er tenminste 45 gepatenteerde medicijnen op de markt zijn in China welke luipaard ingrediënten omvatten. Het luipaard is een met uitsterven bedreigde diersoort.

Copyright foto: Marlies & Wil Vermeesch-Holtmann